11 Mart 2024 Pazartesi

Evrende Sadece 3 Boyut mu var?

 İnsan gözünün sıkıştırılmış zaman dilimlerindeki görüntüleri yanıltıcı bir şekilde işlemesiyle gerçekten farklı bir şekilde algılamasıyla ilgili bir fenomen var. Bunun için helikopterin dönen pervanesini örnek verebiliriz. Helikopterin pervanesi üç bıçaktan oluşur. Ama pervane dönerken onu sanki dairesel bir şekil gibi algılarız. İnsan gözünü bir kamera olarak düşünücek olursak göz kameramızın fps si

( frame per second) yani saniyelik çekim hızı dönen pervanenin dönüş hızından daha düşük değerde olduğu için hareketi tam algılayamayız ve aslında üç bıçaklı olan pervaneyi daireselmiş gibi görürüz. Olaya ters açıdan bakacak olursak: Helikopterin rotor yani dönüş hızına kameramızın saniyelik çekim hızı eşit olacak olursa havada uçan helikopterin pervanesini sanki dönmüyormuş sabitmiş gibi bir görüntü kaydederiz.  Helikopter uçuyor, hareket ediyor ama pervanesi sabitmiş, hareketsizmiş gibi görünüyor. Bu etkiye stroboskopik etki denir. Bir nesnenin belli bir hızda hareket etmesi durumunda insan gözünün bu hareketi farklı bir şekilde algılaması stroboskopik etkidir. Olaya felsefi açıdan yaklaşacak olursak: aslında bu olay değişen algımıza göre evrenin, evrendeki maddenin göreceli olduğunu gösteriyor. Bir çerçevenin içine yerleştirilen kalemi çerçeve döndürülünce olduğundan farklı bir şekilde algılıyoruz. Bir an için dünyadaki tüm insanların bir mağarada olduğunu düşünelim. Ve o insanların bakış açılarının sadece karşı duvara yansıyan birbirlerinin gölgelerini görmekle sınırlı olduğunu kabul edelim. İnsanlar kendi üç boyutlu hakikatlerinin farkında olmadan evreni, evrendeki her insanı ve cismi mağara duvarına yansıyan iki boyutlu gölgelerden ibaret sanacaklardır. Bizler üç boyutlu canlılarız ve evreni üç boyut olarak algılıyoruz. Peki ya bu algımızla kavradığımız üç boyut aslında dört, beş... daha fazla boyutlu bir yaşamın gölgesiyse... Mantığımız üç boyutun ötesini kavrayamıyor. Çünkü algımız sınırlı. Ama unutmayalımki mantık algının menzili kadardır. Evrende bizim şuan için bilmediğimiz zaman boyutunda da ileri geri gidebilen çok boyutlu varlıkların olması mümkün sevgili okur.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder